5 redenen waarom iedereen moet sketchnoten

Wat is sketchnoting?

Sketchnoting is, zoals de naam al doet vermoeden, een combinatie van schetsen en notuleren. Je kunt dit doen terwijl je aan het luisteren bent. Ik tekende vroeger altijd al als ik aan het luisteren was in mijn schriften. In het begin waren dit vooral gewone krabbels. Vierkantjes inkleuren, lijntjes zetten, stipjes, noem maar op. Ik was me destijds nog niet zo bewust van de meerwaarde hiervan. Later ben ik steeds bewuster gaan tekenen over hetgeen waar ik naar luisterde, sketchnoting dus. Het helpt mij heel erg op veel verschillende vlakken. Ik leg je graag uit waar het me mee helpt en waarom!

Om informatie echt tot ons door te laten dringen, moet het op zijn minst via twee van deze manieren bij ons binnengekomen zijn. Of via één manier, gekoppeld aan een emotionele ervaring. Als je tekent en schrijft terwijl je luistert, trigger je dus drie kanalen. Daardoor onthoud je meer.

Associëren

Sketchnoting zorgt ervoor dat bepaalde delen in je brein geactiveerd worden die anders passief blijven. Als je tekent, ben je namelijk automatisch aan het associëren. En als je associeert, onthoud je meer. Als we enkel informatie herhalen (“stampen”) of luisteren zonder te associëren, linken we de informatie niet aan dat wat we al weten. Er wordt maar een beperkt deel van onze hersenen aangesproken en om die reden zal de informatie minder snel opgeslagen worden. Daarom is tekenen zo belangrijk. Daarnaast, hoe meer associaties we hebben bij een stuk informatie, hoe beter het in ons geheugen gegrift wordt. Het verklaart waarom het moeilijker is om iets te leren over een onderwerp waar je nog niets vanaf weet; er kunnen in het brein minder linkjes gelegd worden.

Wist je dat..?

Uit een onderzoek geleid door hoogleraar cognitieve neurowetenschap Myra Fernandes is gebleken dat voor ouderen de waarde van tekenen zelfs hoger ligt dan voor jongere mensen. Met name voor dementerenden kan tekenen een uitkomst zijn. De geheugen- en taalfunctie gaat namelijk snel achteruit, maar het visuele gedeelte van het brein blijft grotendeels intact!

Het visuele brein gebruiken om beter te presenteren

Een groot deel van je brein werkt dus eigenlijk heel visueel. Je kunt daarom bijvoorbeeld je eigen presentatie veel beter onthouden door daar visuele linkjes en associaties bij te maken. Als je stukken informatie uit je presentatie in gedachten op verschillende plekken in bijvoorbeeld je eigen huis neerlegt in een bepaalde volgorde, en je tijdens het presenteren in gedachten door het huis loopt, dan zal je makkelijker onthouden welke stukken informatie je wilt vertellen en in welke volgorde. Dit vergt wel even wat oefening, maar het bespaart je uiteindelijk uren stampen.

Structuur en overzicht

Terug naar sketchnoten. Naast dat het je zal helpen beter te luisteren en te herinneren, zal je ook meer structuur en overzicht krijgen in een verhaal. Ik merk dat ik als ik aan het sketchnoten ben ik namelijk automatisch op zoek ben naar de kern en clusters maak. Door bewuster te associëren worden stukken informatie aan elkaar gekoppeld en zo blijven er minder losse flarden over. En deze koppelingen zorgen voor nieuwe inzichten. Dit leidt weer tot nieuwe ideeën en meer creativiteit. Handig, toch?

“Ja, leuk, maar ik kan niet tekenen en ben niet creatief.”

Ik hoor het mensen vaak zeggen als ik een workshop geef. Maar iedereen kan goed genoeg tekenen om zichzelf te helpen herinneren en te focussen. Er zijn namelijk geen regels. Je kunt je eigen manier vinden. Begin bijvoorbeeld gewoon met doodlen.

Doodlen

Ook simpelweg krabbelen (“doodlen”) is al voldoende om beter te focussen. Zo ben ik ook ooit begonnen. Sunni Brown doet in haar TedTalk daarom een suggestie voor een nieuwe betekenis voor het woord ‘doodlen’, wat nu volgens het woordenboek “niets doen, prutsen, tekenen zonder doel” betekent. Zij zou dit graag veranderen naar “spontane tekeningen maken om jezelf te helpen denken”. Doodlen kan zelfs simpelweg het inkleuren van vierkantjes zijn op je papier. Dit is al genoeg om je te helpen beter te focussen. Mensen die doodlen onthouden 29% meer van wat er gezegd wordt dan mensen die het niet doen:

Wist je dat..?

Sigmund Freud geloofde dat je iemands psyche kan aflezen aan zijn of haar manier van doodlen. Het zou een poort naar het onderbewuste zijn. Als iemand bijvoorbeeld onbewust bomen tekent, zou hij of zij zich bezighouden met groei en leven.

Aan de slag

Vind je de drempel te groot om te gaan tekenen voor publiek? Door het oefenen met simpele vormen train je jezelf om sneller en makkelijker visueel te werken. Begin eens met rondjes, vierkanten en driehoeken. Oefen dan eens met pijlen, bullets en kaders.

Daarna kun je ook oefenen met symbolen. Vergeet niet dat je niet álles hoeft te tekenen. Sketchnoting is een combinatie van beeld en tekst, maak hier ook gebruik van. Deze twee kunnen elkaar namelijk goed ondersteunen. Maak bijvoorbeeld een tekening van een woord, maar schrijf het woord erbij. Dit maakt het duidelijker en haalt de druk eraf dat de tekening alles moet vertellen.

Zoek ook eens afbeeldingen op google over onderwerpen waar je vaak mee te maken hebt op je werk of op je studie. Door te kijken wat voor beelden anderen gebruiken, vergroot je ook je eigen ‘visuele bibliotheek’ en zal het steeds makkelijker worden om sneller en meer in beeld te denken. Wie weet worden we dan nog collega’s 😉

Conclusie

Hopelijk heb ik je kunnen overtuigen om je potlood vaker te gebruiken. Ik zet de 5 redenen om te sketchnoten nog een keer op een rij:

• Je kunt meer en beter onthouden
• Het helpt je te focussen
• Het zorgt voor meer overzicht en structuur in je verhaal
• Je krijgt er meer nieuwe ideeën door
• Het stimuleert je creativiteit

Merk je dat je ergens tegenaan loopt? Heb je nog vragen? Neem gerust contact met mij op!